mythologyfromworld
TİTAN KRONOS – Yunan Mitolojisinde Zaman Tanrısı
Yunan Mitolojisinde bir titan olan Kronos, yeryüzü tanrıçası Gaia ve gökyüzü tanrısı Uranus’un oğludur. Ebedi zamanı ve sonsuzluğu temsil eder. Yunan Mitolojisinde zaman tanrısıdır.
Aslına bakılırsa Zeus’un babası olan Titan Kronos’a, zaman anlamına gelen “khronos” kelimesinin veya özellikle Orfizm’ de adı geçen ilkel bir tanrı olan Khronos’ un anlam ve özelliklerinin zaman içinde belki benzerlikten dolayı karıştırılmasından ötürü belki de bilinçli şekilde yüklendiği görülür.
Yunan mitolojisinin zengin pantheonunda, tanrılar ve titanlardan oluşan bir dizi ilahi varlık bulunmaktadır. Bu destansı hikayeler evrenin yaratılışından, tanrıların güç mücadelelerine kadar çeşitli mitleri içerir. Titan Kronos, bu mitolojik dünyanın merkezinde önemli bir figürdür.
Kronos’un Titanlık Kökeni: Titan Kronos Kim?
Titan Kronos, Uranus (Gökyüzü) ve Gaia’nın (Toprak) oğlu olarak doğdu. Titanlar, tanrılar ve tanrıçalar arasında güçlü varlıklardı. Kardeşleri Okeanos, Hyperion, Koios ve diğer Titanlar ile birlikte, evrenin temel güçlerini temsil ediyordu.
Titan Kronos, daha sonra yine kendisi gibi bir titan olan kız kardeşi Rhea ile evlenmiştir.
(Titan Kronos ve Titan Rhea’nın Çocukları )
Uranus’un Güçten Düşüşü: Bir Mit
Kronos’ un babası Uranos (Uranus) evrene hükmetmeyi seviyordu, bunu her şeyden daha çok önemsiyordu ve buna her şeyden daha çok bağlıydı. Bu nedenle bu gücü elinden alabilecek herkesi ve her şeyi bir tehdit olarak görüyordu. Kendi çocukları da buna dahildi. Sonsuz egemenliğini ve gücünü elinden alabileceklerini düşündüğünden dolayı çocuklarından korkuyordu. Bu yüzden Gaia’dan olan ilk çocukları olan Hekatonkheir (Yüz Kollular) ve Kyklopları Tartaros’ a hapsetmişti.
(Hekatonkheir (Yüz Kollular) Nedir?)
Bununla yetinmeyen Uranus, daha sonra doğan çocukları 12 Titan’ ı da kendisinden uzak tutmaya karar vermişti ancak bu sefer titanların doğumunu bekleyip onları da diğerleri gibi hapsetmek yerine her birini Gaia’nın rahmine geri sokmaya çalışarak doğumlarını engellemeye çalıştı.
Uranos ve Gaia’nın Çocukları
Uranus’un bu girişiminden acı çeken hem de tüm çocuklarına yapılan bu harekete öfkelenen ve artık dayanamayan Gaia bu durumu durdurabilmek adına bir plan hazırladı. Önce keskin bir orak yaptı sonra çocuklarından kalkmalarını, Uranus’ a karşı ayaklanmalarını, babalarına isyan etmelerini ve planını uygulamalarını istedi. Titanlar çağrısına olumlu yanıt vermedi. İçlerinden bu teklifi tek kabul eden en küçük çocuk Kronos oldu. Annesinin yaptığı orağı alarak, plana sadık kalıp uygun bir anda babasının cinsel organını kesti ve bunu göklerden denize attı.
Bu mit Yunan Mitolojisindeki önemli mitlerden biridir çünkü buna dayandırılarak bazı hikaye ve anlatımlarda bu durumun tanrı, tanrıçaların ve diğer hayatın doğmasına yol açtığı söylenir. Uranos’ un denize düşen organından Nymphalar ve Furialar doğar. Bazı anlatımlar Afrodit’ in (Aphrodite) doğumunu da bu olaya bağlar.
Bu şekilde bozguna uğrayan Uranos güçten düşer ve devri değişir.
Bir Hükümdar Olarak Kronos
Kronos, Kyklopları ve Yüz Kolluları serbest bırakır ve babasının yerine hükümdar olarak geçer. Kız kardeşi Rhea ile evlenir ve Altın Çağ başlar.
Devrildikten sonra Uranos oğlunu lanetlemiş ve aynı şeyin başına gelmesini dilemişti. Kronos her ne kadar babasının güç deliliği ile savaşmış olsa da kendisi de babasından farklı olmaz. Çocukları ile ilgili kehanet kulağına gelmişti. Bu kehanete göre doğacak çocuklarından biri O’nu devirecek ve yerine geçecekti. Bu nedenle babasının kendisine ve kardeşlerine yaptığını O da Rhea’ dan olan kendi çocuklarına yapmaya karar verdi fakat O, babası gibi çocukları Rhea’ nın rahmine sokmak yerine onları yutmayı tercih edecekti. Böylece Rhea’nın , Gaia gibi acı çekmeyeceği için kendisine öfkelenmeyeceğini düşünüyordu. Bunu tüm çocuklarına tek tek yaptı ta ki son çocuğu Zeus’ a kadar. Rhea, en küçük çocuğu Zeus’ u saklamayı başarmıştı.
Uranos ve Gaia’nın Çocukları / 12 Titan
Kronos’un Güçten Düşüşü:
Zeus büyüyünce babasına karşı isyana karar verdi. İlk önce Metis’ten aldığı iksiri babasına içirdi, böylece O’nun kardeşlerini kusmasını sağladı. Bu sayede kardeşleri Hestia, Demeter, Poseidon, Hades ve Hera‘yı kurtarmış oldu. Ardından ittifaklar kurarak babasına ve babasını destekleyen titanlara savaş açtı. Zeus kardeşlerinin desteğini almakla birlikte başka güçlerle de ittifak kurmayı başarırken babası ise müttefik bulmakta zorlandı. On yıl süren savaşın sonunda Zeus zafere ulaşarak babasının yerini aldı. Böylece Olimpos Tanrıları devri başladı.
Kronos’un Hapis Cezası:
Zeus’un babası Kronos’un yenilgisi, O’ nun hapis cezasına çarptırılmasına neden oldu. Zeus, babasını destekleyen bazı titanları ve babasının ordusunu Tartarus adlı derin yeraltı hapishanesine hapsederek tanrısal düzeni sağladı. Zeus babasını ise Tartarus’ un en derin bölgelerine gönderdi böylece Uranus’un oğlu, Zeus’un babası tanrıların ve titanların arasındaki eski düzenin hatırasıyla yalnız bırakıldı.
Titan Kronos’un hikayesi, Yunan mitolojisinin temel unsurlarından biridir ve tanrıların hükümetindeki güç dengelerini ve değişimleri anlamamıza ışık tutar. O, evrenin ve zamanın simgesi olarak (veya bu simge üzerine yüklenerek ) mitolojik geleneğin önemli bir parçası olarak günümüze kadar gelmiştir.
Kronos’un Bir diğer Çocuğu: Kentor Kheiron
Her ne kadar doğumundan sonra ve diğer Yunan mitlerinde Kronos ve Kentor Kheiron’un isimleri birlikte geçmese ve baba – oğul ilişkisi belirtilmese de bazı kaynaklara göre Kentor (kentaur) Kheiron, Titan Kronos ile Nymphe Philyra’nın oğludur.
Hikayeye göre Kronos, karısı Rhea’yı atlatabilmek için at şekline girer ve Philyra ile birlikte olur. Bu birliktelikten Kheiron doğar. Kheiron’un bir kentor (kentaur) yani yarı at yarı insan şeklinde doğması da babasının birliktelik esnasında girdiği şekildir.
Kheiron’u diğer kentorlardan ayıran temel özellikler vardır. Öncelikle iki ilahi varlıktan doğmuş olduğu için diğer kentaurların aksine ölümsüzdür. Yine diğerlerinin aksine vahşi ve saldırgan değil, sakin ve bilgedir.
Gerçekten karakter olarak Kheiron, Yunan Mitolojisindeki en bilge, en akıllı ve en sakin karakterlerden bir tanesidir.
Kheiron, çoğunlukla Tanrı Apollon ve Tanrıça Artemis tarafından yetiştirilmiştir. Sonrasında ise Yunan Mitolojisi ve eski Yunan’da büyük bir öğretmen ve danışman olarak kabul edilmiş Akhilleus, Jason ve pek çok kahramanın öğretmeni ve akıl hocası olmuştur.
Kronos’un Alternatif Sonu
Yunan Mitolojisinde ve mitlerinde Kronos, babası Uranus’u devirip Altın Çağı başlatarak hüküm sürer ve sonra oğlu Zeus tarafından tahtından indirilip Tartaros’a hapsedilir.
Orfizm’de ise O’nun için farklı ve alternatif bir son tanımlanmıştır.
Orfizm, eski Yunan inancı içinde mistik ve gizemli bir ezoterik öğretidir. Adını Orpheus’tan almıştır. Orfizm bir dizi dini inanışlar ve uygulamalar içerir ve zaman zaman Yunan Mitolojisinin ana çizgisi ve anlatımının dışına çıkan bir öğretidir. Orfizm (Orpheusçuluk) çoğunlukla ruhun ölümsüzlüğüne ve kutsanmış bir öbür dünya olasılığına odaklanır.
Bazı Orfist anlatılarda, Titan’ın Zeus’un kendisine ve titanlara karşı açtığı savaştan sonra yani Titanomachy sonrası sonsuza kadar Tartaros’a hapsedilmediği, bir süre sonra oğlu Zeus tarafından serbest bırakıldığı anlatılır.
Az bilinen ve kendine pek yer edinmemiş bu anlatıya göre Zeus babasını hapisten saldıktan sonra Kutsanmış Adalar’ın (Şanslı Adalar) başına getirmiştir.
Kutsanmış Adalar, dünyanın batı sınırları yakınında bilinen toprakların dışında olduğuna inanılan, Yunan Mitolojisinde ölümden sonra cennetsel hayatın bulunduğu bir yerdir. Bu nedenle bu adaların düzgün ve kahraman ruhların öldükten sonra huzuru bulacağı bir yer olduğu düşünülürdü.
Kronos’un bu adaların ve buraya varan kahraman ruhların yöneticisi olması aslında bir nevi Titan’ın düşüsünden sonra tekrar yüceltilmesi olarak düşünülebilir. Hayattayken bir zorba olan Titan Kronos’un öldükten sonra ölüm sonrasında saygı değer bir yöneticiye dönüşmesi gibi…
Tabi ki bu dönüşümün temsil ettiği ve simgeledikleri olduğu gözden kaçmamalı. Bu mit eski düzen ile yeni düzenin yani Titanlar ile Olimposluların bir şekilde uzlaşması veya eski tanrıların kozmik düzende hala varlıklarını koruması şeklinde yorumlanabilir. Tüm bu çıkarımları yaparken, her ne kadar bir zalim olsa ve çocuklarına kötü davranmış olsa da O’nun döneminde Altın Çağın yaşandığı da akılda tutulmalıdır.
